Podstawowe różnice między stalą martenzytyczną a austenityczną

Stal jest surowcem, który wykorzystywany jest m.in. w celu wznoszenia różnych konstrukcji. Wybór odpowiedniego gatunku stali jest bardzo ważny. Dokonywany jest na podstawie klasyfikacji stali wg PN, która uwzględnia jej skład chemiczny. Wyjaśniamy, jakie są różnice pomiędzy stalą martenzytyczną a stalą austenityczną.

Ogólny podział stali

Stal jest stopem żelaza z węglem, który zawiera także inne pierwiastki. Surowiec ten jest poddawany obróbce cieplnej i obróbce plastycznej. Stale dzielimy na stopowe i niestopowe. W przypadku stali niestopowych mamy do czynienia z trzema rodzajami tego surowca, czyli stalą podstawową, jakościową i specjalną. Stale stopowe dzielimy na jakościowe i specjalne. Poszczególne gatunki stali cechują się odmiennym zastosowaniem, co wynika m.in. z ich odporności na działanie czynników niszczących np. korozji.

Stal martenzytyczna i stal austenityczna - podobieństwa

Stal martenzytyczna i stal austenityczna zaliczane są do grupy stali nierdzewnych, czyli surowców odpornych na korozję. Cechują się wysoką jakością oraz są powszechnie stosowane w różnych gałęziach przemysłu.

Stal martenzytyczna i stal austenityczna - różnice

Choć stal martenzytyczna i stal austenityczna zaliczane są go grupy stali nierdzewnych, to cechują się nieco inną odpornością na korozję oraz wytrzymałością na uszkodzenia mechaniczne.

Stal martenzytyczna występuje w trzech rodzajach zgodnie z normą ISO 3506. Stal martenzytyczna znajduje zastosowanie jako stal szybkotnąca ze względu na zwiększoną twardość oraz wytrzymałość. Do jej produkcji wykorzystuje się stal austenityczną, która poddawana jest procesowi hartowania oraz schładzania. Jest wyjątkowo wytrzymałym i odpornym na działanie uszkodzeń mechanicznych materiałem, jednak cechuje się mniejszą odpornością na korozję. Stal martenzytyczna może być poddawana hartowaniu i magnesowaniu.

Stal austenityczna jest wyjątkowo odporna na korozję, dlatego może być z powodzeniem stosowana nawet w trudnych warunkach. Wyróżniamy 5 rodzajów stali austenitycznej, jednak najczęściej stosowana jest stal nierdzewna i kwasoodporna. Stal austenityczna nie jest poddawana hartowaniu oraz magnesowaniu.

Stal martenzytyczna i austenityczna — zastosowanie

Ze względu na swoje unikalne właściwości, stali martenzytycznej i austenitycznej używa się w różnych gałęziach przemysłu. Stal martenzytyczna, dzięki swojej wytrzymałości i twardości, jest powszechnie stosowana w produkcji narzędzi tnących, części maszyn, sprzętu sportowego czy elementów konstrukcyjnych poddanych dużym obciążeniom mechanicznym. Ponadto, ze względu na swoją zdolność do hartowania, może być używana w przemyśle motoryzacyjnym czy w energetyce.

Stal austenityczna natomiast, ze względu na swoją wysoką odporność na korozję i kwasoodporność, jest stosowana w przemyśle chemicznym, spożywczym, farmaceutycznym oraz petrochemicznym. Ponadto, ze względu na swoją plastyczność oraz łatwość formowania, jest używana w produkcji zbiorników, rur, armatury przemysłowej czy elementów konstrukcji narażonych na działanie agresywnych środowisk.

Właściwości mechaniczne stali martenzytycznej i austenitycznej

Kolejnym aspektem różniącym stali martenzytyczną od austenitycznej są ich właściwości mechaniczne. Stal martenzytyczna cechuje się wysoką twardością, wytrzymałością na rozciąganie oraz udarnością. Warto zauważyć, że twardość stali martenzytycznej można regulować poprzez odpowiednie zabiegi cieplne, takie jak hartowanie czy odpuszczanie. Stal austenityczna natomiast charakteryzuje się wysoką plastycznością, co sprawia, że jest łatwa do formowania i obróbki. Ponadto stal austenityczna ma wysoką wytrzymałość na rozciąganie oraz udarność, jednak jej twardość jest niższa niż stali martenzytycznej.

Podsumowując, podstawowe różnice między stalą martenzytyczną a austenityczną wynikają z ich składu chemicznego, struktury krystalicznej oraz właściwości mechanicznych. Stal martenzytyczna cechuje się wysoką twardością i wytrzymałością, jednak mniejszą odpornością na korozję, podczas gdy stal austenityczna jest wyjątkowo odporna na korozję, ale ma niższą twardość. Oba rodzaje stali mają swoje unikalne zastosowania w przemyśle, a wybór odpowiedniego gatunku zależy od wymagań konkretnego projektu.